Ngữ văn 10 trang 100

Soạn bài Ôn tập văn học dân gian trang 100 SGK Ngữ văn 10. Câu 1. A. Mọi nét trông rất nổi bật trong nghệ thuật diễn đạt nhân vật nhân vật của sử thi là gì?

I - NỘI DUNG ÔN TẬP

1. Định nghĩa, đặc trưng cơ bản của văn học dân gian

a. Định nghĩa văn học dân gian: Văn học tập dân gian là phần đa tác vì nhân dân trí tuệ sáng tạo trong quá trình học tập, sinh hoạt, mang ý nghĩa tập thể, tính truyền miệng, nhằm ship hàng các sinh hoạt niềm tin của tầng lớp bình dân trong xóm hội.

Bạn đang xem: Ngữ văn 10 trang 100

b. Đặc trưng của văn học dân gian, bệnh minh:

- Tính truyền miệng: Là điểm lưu ý nói lên phương tiện đi lại sáng tác, ngữ điệu nói, khác hoàn toàn với văn học viết (sử dụng ngữ điệu viết).

Các tác phẩm đã học tập như Sử thi Đăm Săn (dân tộc Ê-đê), truyện thơ Tiễn dặn người yêu (dân tộc Thái), truyện An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thuỷ (dân tộc Kinh), thuộc với những bài ca dao, truyện cười, được sáng tác và lưu giữ truyền bằng miệng, về sau, những tác phẩm đã có ghi chép lại.

- Tính tập thể: Là đặc trưng trên phương diện người sáng tác học dân gian, hay là tác phẩm của nhiều người, vị trong quy trình truyền miệng, những người dân tham gia vẫn đang còn quyền thêm, sút và sáng chế lại để cho tác phẩm có được phong thái tập thể, phán ánh rõ nét với những tác phẩm văn học viết (có phong cách cá nhân).

các tác phẩm văn học dân gian đang học đều mang ý nghĩa tập thể, là sản phẩm sáng tác của tập thể, không mang dấu ấn phong phương pháp của cá thể nào.

- Tính thực hành: ship hàng trực tiếp cho đầy đủ sinh hoạt trong cuộc sống thường ngày của cộng đồng.

2. Hệ thống các thể một số loại văn học dân gian

a. Lập bảng hệ thông tổng hợp các thể loại theo mẫu

b. Khối hệ thống đặc trưng của một số thể loại chính

3. Lập bảng tổng hợp, so sánh những thể các loại theo mẫu mã (SGK):

a. Ca dao than thân hay là lời của ai? vì sao? Thận phận của không ít con bạn ấy hiện lên như thế nào, bằng những so sánh, ẩn dụ gì?

b. Nêu số đông biện pháp nghệ thuật thường thực hiện trong ca dao.

Trả lời:

a. Ca dao than thân thường xuyên là lời của ai? do sao? Thân phận của không ít người ấy hiện lên như thế nào? bằng những so sánh ẩn dụ gì?

- Ca dao than thân là lời của rất nhiều người bình dân, vì những người phụ nữ bình dân trong thôn hội phong kiến yêu cầu chịu các điều bất hạnh, họ phải chịu những tầng áp bức.

Thân phận fan phụ nữ bình dân hiện lên trong bài ca dao than thân như là những số phận thiết yếu tự chủ, không quyết định được vận mệnh của mình. Họ thường xuyên ví bản thân như “tấm lụa đào” giữa chợ, như “hạt mưa sa” giữa trời, như “giếng giữa đàng” phân vân vận may rủi sẽ rơi vào tay ai.

- Ca dao yêu thương, thủy chung đề cập mang lại niềm yêu đương nỗi nhớ, tình cảm mặn mà, thuỷ thông thường son sắt.

Ca dao thường nói đến “cái khăn” để thể hiện tình yêu vày đó là rất nhiều hình hình ảnh gần gũi, được chọn để biểu trưng cho tình cảm, đến khát vọng, tình thương của quần chúng. # lao động.

Ca dao cũng hay được sử dụng các biểu tượng “cây đa”, “bến nước”, “con thuyền”, “gừng cay”, “muối mặn” để nói lên tình nghĩa của mình vì hầu như sự trang bị ấy bao hàm nét tương đồng, gần cận với tình cảm của con fan nông thôn Việt Nam.

- đối chiếu tiếng cười cợt tự trào và tiếng mỉm cười phê phán thôn hội vào ca dao hài hước: Đây hầu hết là phần nhiều tiếng cười hóm hỉnh, thông minh, hài hước. Điều này cho biết thêm tâm hồn người dân gian luôn lạc quan trước cuộc sống còn nhiều nỗi lo toan, vất vả.

b. Những giải pháp nghệ thuật thường được sử dụng trong ca dao

Phần II

Video lý giải giải

II - BÀI TẬP VẬN DỤNG 

Câu 1 (trang 101 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

a. Những nét trông rất nổi bật trong nghệ thuật diễn đạt nhân vật nhân vật của sử thi là gì?

b. Nhờ vào những thủ thuật đặc trưng đó, vẻ đẹp mắt của người nhân vật sử thi đã có được lý tưởng hóa như vậy nào?

Trả lời:

a. Những nét nổi bật trong nghệ thuật biểu đạt nhân vật anh hùng của sử thi:

- diễn đạt bằng đầy đủ hình hình ảnh so sánh:

“Thế là Đăm săn lại múa. Con trai múa trên cao, gió như bão. Cánh mày râu múa bên dưới thấp, gió như lốc... (đoạn giữa).

bắp chuối chàng to bằng cây xà ngang, bắp đùi đàn ông to bằng ống bễ, sức chàng ngang với mức độ voi đực, tương đối thở phái mạnh ầm ầm tựa sấm dậy (Đoạn cuối).

- thực hiện hình ảnh phóng đại:

“Khi nam giới nhảy múa chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ cất cánh tung (đoạn giữa).

“Bà bé xem, Đăm Săn uống lừng chừng say, nạp năng lượng không biết no, trò chuyện không biết ngán (đoạn cuối).

- thủ pháp trùng điệp: nằm ở vị trí nội dung của những câu văn cùng ở cả cách thức thể hiện. Các hành động, cũng giống như đặc điểm của Đăm Săn đa số được luyến láy các lần nhằm tạo cho sự kì vĩ, mập lao: "Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây", "Bắp chân con trai to bởi cây xà ngang... Đăm Săn vốn ngang tàng từ vào bụng mẹ",...

- thực hiện yếu tố kỳ ảo: trong khúc trích, cũng chính vì Đăm Săn thành công Mtao Mxây còn có vai trò rất đặc biệt của ông Trời. Đó là nhân đồ dùng thần linh theo ý niệm của tín đồ Ê-đê thời xưa, cũng là yếu tố kỳ ảo trong truyện dân gian nói chung.

b. Tác dụng của việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật trên: đóng góp thêm phần tạo nên âm hưởng hùng tráng, vẻ đẹp tỏa nắng rực rỡ trong nghệ thuật miêu tả chân dung nhân đồ anh hùng, vẻ rất đẹp của người hero sử thi được hài lòng hóa.

Câu 2 (trang 101 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Căn cứ vào bi kịch Mị Châu - Trọng Thủy hãy lập bảng và ghi nội dung trả lời theo mẫu dưới đây.

Trả lời:

Câu 3 (trang 101 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Phân tích truyện cổ tích Tấm Cám để làm rõ đặc sắc nghê thuật của truyện là việc chuyển đổi thay hình tượng nhân thứ Tấm (SGK)

Trả lời:

Một trong những đặc sắc về thẩm mỹ và nghệ thuật của truyện Tấm Cám, là sự chuyển hóa liên tiếp của nhân thiết bị Tấm, từ địa điểm yếu đuối, thụ động, cho chỗ cương quyết giành lại cuộc đời và hạnh phúc cho mình. Điều đó có thể thấy rõ qua hai quy trình tiến độ trong cuộc đời của nhân vật:

- tiến trình đầu: Tấm chỉ là một cô nàng yếu đuối, thụ động (từ đầu mang lại "Tấm chết hóa thành bé chim đá quý anh"). Trong đoạn này, nhân đồ gia dụng Tấm công ty yếu mở ra là nhỏ người nhỏ tuổi bé, yếu đuối, bị áp bức... Chỉ biết khóc khi bị áp bức. Để nhân trang bị vượt qua được ngang trái, hầu như phải nhờ đến sự hỗ trợ từ phía bên ngoài (Bụt).

- từ chỗ trở thành chim rubi anh cho đến khi kết thúc truyện, nhân vật bao gồm sự chuyển hóa thành chủ động, kiên quyết đấu không nhường nhịn lại sự sống và hạnh phúc cho mình: trong khúc này, Tấm trở yêu cầu chủ động, kiên quyết, trẻ trung và tràn đầy năng lượng hơn. Bộc lộ của phần đông phẩm hóa học đó qua giờ đồng hồ chim đá quý Anh (Giặt áo ông chồng tao - Thì giặt mang đến sạch...), qua tiếng khung cửi (Kẽo cà kẽo kẹt - rước tranh ông chồng chị - Chị khoét mắt ra); qua cả vấn đề hóa thân qua những kiếp khác; kiếp làm bé chim, kiếp làm cây xoan, cây thị... Và sau cùng trở về kiếp con người.

có thể nói, sở dĩ tất cả sự trở nên tân tiến về tính phương pháp như vậy là do ban đầu, Tấm không ý thức được thân phận của mình, những mâu thuẫn thì không đến mức căng thẳng mệt mỏi và quyết liệt. Hơn nữa, Tấm lại sở hữu sự giúp sức của nhân vật dụng thần kỳ phải còn thụ động. Ở quá trình sau, mâu thuẫn bắt đầu quyết liệt đẩy Tấm vào thế đề nghị đấu tranh để giành lại cuộc sống đời thường và niềm hạnh phúc của mình. Sự trở nên tân tiến tính bí quyết của nhân vật dụng Tấm cũng cho thấy sức sống văng mạng của con người trước sự việc vùi dập của những thế lực thù địch. Nó là sự thắng lợi của cái thiện trước cái ác trong cuộc sống.

Câu 4 (trang 101 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Lập bảng ghi nội dung những truyện mỉm cười đã học theo mẫu (SGK, tr. 102) 

Trả lời:

Câu 5 (trang 101 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Điền tiếp vào sau những từ "Thân em như... " cùng "Chiều chiều... "để thành những bài xích ca dao trọn vẹn:

Trả lời:

a. Điền tiếp

- Thân em như tấm lụa điều

 Đã đông kẻ sử dụng rộng rãi lại nhiều kẻ ưa

- Thân em như miếng cau khô

Người khôn tham mỏng, tín đồ thô tham dày

- Thân em như tấm lụa đào

Dám đâu xé lẻ vuông nào cho ai

- Chiều chiều ra đứng bờ sông

Muốn về với người mẹ mà không có đò

- Chiều chiều chim rét kêu chiều

Bâng khuâng nhớ bà mẹ chín chiều ruột đau

- Chiều chiều ra đứng lầu tây

Thấy cô gánh nước tưới cây ngô đồng...

=> khởi đầu các bài bác ca dao theo motip vì vậy có chức năng tạo ra kiến thức để tín đồ nghe dễ tiếp nhận.

b. Thống kê các hình ảnh so sánh, ẩn dụ trong số những bài ca dao vẫn học;

- phân tích và lý giải lý do: dân chúng lao rượu cồn lấy những hình ảnh so sánh ẩn dụ này trong thực tiễn lao rượu cồn sản xuất hằng ngày. Những người dân đi mau chóng về khuya thường nhìn thấy sao Mai, sao Hôm, sao Vượt rất gần gũi, những người dân nông dân thấy "gừng cay, muối bột mặn" loại khăn, loại đèn... Là rất nhiều vật khôn cùng quen thuộc...

hiệu quả nghệ thuật của các hình ảnh so sánh, ẩn dụ trong ca dao. Tạo nên tình cảm của người dân dã được diễn tả một cách bí mật đáo, sâu sắc, tinh tế và mặn mà tính dân tộc.

c. Kiếm tìm thêm một vài câu ca dao nói tới chiếc khăn, chiếc áo, nỗi nhớ của không ít đôi lứa đang yêu, biểu tượng cây đa, bến nước, nhỏ thuyền, gừng cay, muối bột mặn...

học sinh tự sưu tầm.

Câu 6 (trang 102 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Tìm một vài bài thơ của các nhà thơ trung đại và tân tiến có thực hiện chất liêu văn học dân gian để minh chứng vai trò của văn hoc dân gian đối với văn học viết.

Trả lời:

a. Trong văn học trung đại

- Thơ hồ nước Xuân Hương:

Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi tía chìm với nước non

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

 Mà em vẫn duy trì tấm lòng son

(Bánh trôi nước)

+ "Thân em": cách mở màn giống cùng với motip bắt đầu bằng "thân em" của ca dao.

+ "Bảy nổi tía chìm": sử dụng lời ăn tiếng nói của dân gian (thành ngữ)

- Thơ Nguyễn Khuyến:

Đầu trò tiếp khách, trầu ko có

Bác đến chơi đây, ta cùng với ta

(Bạn mang lại chơi nhà)

+ lấy từ "Miếng trầu làm cho đầu câu chuyện" - tục lệ tiếp khách có trầu ko trong dân gian.

b. Trong văn học hiện tại đại

- bài xích thơ Bài ca xuân 68 của Tố Hữu có đoạn:

Hoan hô Anh giải phóng quân

Kính kính chào Anh, con người đẹp nhất!

Lịch sử hôn Anh, quý ông trai chân đất

Sống hiên ngang, quật cường trên đời

Như Thạch sinh của nạm kỷ nhị mươi

Đoạn thơ gồm sử dụng gia công bằng chất liệu trong cổ tích Thạch Sanh:

 Súng nổ rung trời giận dữ

 Người lên như nước vỡ lẽ bờ 

Nước việt nam từ tiết lửa

Rũ bùn đứng dậy, sáng sủa lòa...

- Khổ thơ bên trên có áp dụng 2 hình hình ảnh trong ca dao: hình hình ảnh "lửa thử vàng" và "bông sen không lấm vào bùn":

Vàng thì thử lửa test than

Chuông kêu test tiếng, người ngoan test lời

Hình tượng "Lửa test vàng" dẫn tới sự việc dùng từ "sáng lòa" vào câu: "Nước nước ta từ ngày tiết lửa - Rũ bùn đứng lên sáng lòa"

- Và bài xích ca dao:

Trong váy đầm gì đẹp bởi sen

Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh

Gần bùn mà lại chẳng hôi tanh mùi bùn

vị ý tứ của bài bác ca dao này mà Nguyễn Đình Thi đã sử dụng từ "bùn" trong "Rũ bùn đứng dậy...

Xem thêm: Người Việt Ở Biển Chết Ở Việt Nam, Biển Chết Ở Đâu

Các bên thơ, đơn vị văn phệ thường rước trong ca dao, truyện kể dân gian hồ hết yếu tố văn bản và nghệ thuật tạo sự tác phẩm của mình.