Nhằm mục tiêu giúp học viên nắm vững kiến thức tác phẩm Đại cáo Bình Ngô Ngữ văn lớp 10, bài bác học tác giả - tòa tháp Đại cáo Bình Ngô trình bày đầy đủ nội dung, tía cục, bắt tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài xích văn phân tích tác phẩm.
Bạn đang xem: Văn bản đại cáo bình ngô
A. Nội dung tác phẩm Đại cáo Bình Ngô
1. Từng nghe:
Việc nhân ngãi cốt ở im dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo;
Như nước Đại Việt ta từ bỏ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu,
Núi sông bờ cỏi đã chia,
Phong tục bắc nam cũng khác.
Từ Triệu, Đinh, Lí, nai lưng bao đời gây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi mặt xưng đế một phương;
Tuy khỏe khoắn yếu từng thời gian khác nhau,
Song tác dụng đời nào thì cũng có.
Vậy nên:
Lưu Cung tham công nên thất bại,
Triệu Tiết mê thích lớn bắt buộc tiêu vong.
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô,
Sông Bạch Đằng làm thịt tươi Ô Mã.
Việc xưa coi xét,
Chứng cứ còn ghi.
2. Vừa rồi:
Nhân họ Hồ chính vì sự phiền hà,
Để nội địa lòng dân ân oán hận.
Quân cuồng Minh vượt cơ tạo hoạ.
Bọn bất lương còn cung cấp nước ước vinh.
Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn,
Vùi nhỏ đỏ xuống dưới hầm tai vạ.
Dối trời lừa dân đủ muôn nghìn kế,
Gây binh kết ân oán trải nhì mươi năm.
Bại nhân ngãi nát cả đất trời,
Nặng thuế khoá sạch sẽ không váy đầm núi.
Người bị xay xuống biển dòng sống lưng mò ngọc, ngán chũm cá mập, thuồng luồng.
Kẻ bị đem vào núi đãi cat tìm vàng, khốn một nỗi rừng sâu, nước độc.
Vét sản vật, bắt chim trả, chốn chốn lưới chăng,
Nhiễu nhân dân, bắt mồi nhử hươu đen, khu vực nơi cạm đặt.
Tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ,
Nheo nhóc cụ kẻ goá bụa khốn cùng.
Thằng há miệng, đứa nhe răng, ngày tiết mỡ bấy no nê chưa chán;
Nay xây nhà, mai đắp đất, thuộc hạ nào phục dịch mang đến vừa.
Nặng nề đều nổi phu phen,
Tan tác cả nghề canh cửi.
Độc ác thay, trúc phái mạnh Sơn ko ghi không còn tội,
Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi.
Lẽ như thế nào trời đất dung tha,
Ai bảo thần dân chịu đựng được?
3. Ta đây:
Núi Lam đánh dấy nghĩa,
Chốn hoang dã nương mình.
Ngẫm thù bự há đội trời chung,
Căm giặc nước thề không cùng sống.
Đau lòng nhức óc, chốc đà mười mấy năm trời;
Nếm mật ở gai, há đề nghị một nhì sớm tối.
Quên nạp năng lượng vì giận, sách lược thao xem xét đã tinh;
Ngẫm trước mang đến nay, lẽ hưng phế lần khần càng kĩ.
Những trằn trọc trong cơn mộng mị,
Chỉ do dự một nỗi thứ hồi.
Vừa khi cờ nghĩa dấy lên,
Chính lúc quân địch đương mạnh.
Lại ngặt vì:
Tuấn kiệt như sao buổi sớm,
Nhân tài như lá mùa thu.
Việc bôn tẩu thiếu kẻ đở đần,
Nơi duy ác hiếm bạn bàn bạc.
Tấm lòng cứu vớt nước, vẫn đăm đăm mong tiến về đông;
Cỗ xe cầu hiền, thường chằm chằm còn dành riêng phía tả.
Thế mà:
Trông fan người càng vắng vẻ bóng, mịt mờ như nhìn chốn bể khơi,
Tự ta ta phải dốc lòng, gấp vã rộng cứu fan chết đuối.
Phần thì giận hung đồ dùng ngang dọc,
Phần thì lo vận nước khó khăn khăn.
Khi Linh sơn lương hết mấy tuần,
Khi Khôi thị trấn quân ko một đội.
Trời test lòng trao mang lại mệnh lớn,
Ta cố chí khắc chế gian nan.
Nhân dân tứ cõi một nhà, dựng đề xuất trúc ngọn cờ phấp phới;
Tướng sĩ một lòng phụ tử, hoà nước sông chén rượu ngọt ngào.
Thế trận xuất kì, đem yếu phòng mạnh;
Dùng quân mai phục, rước ít địch nhiều.
Trọn hay:
Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để chũm cường bạo.
Trận người yêu Đằng sấm vang chớp giật,
Miền Trà lấn trúc chẻ tro bay.
Sĩ khí đã hăng,
Quân thanh càng mạnh.
Trần Trí, đánh Thọ nghe hơi mà mất vía,
Lí An, Phương Chính, nín thở ước thoát thân.
Thừa thắng ruổi dài, Tây kinh quân ta chỉ chiếm lại;
Tuyển binh tiến đánh, Đông Đô đất cũ thu về.
Ninh Kiều ngày tiết chảy thành sông, tanh trôi vạn dặm;
Tốt Động thây hóa học đầy nội, bẩn thỉu để ngàn năm.
Phúc trung tâm quân giặc, è cổ Hiệp đã nên bêu đầu;
Mọt gian kẻ thù, Lí Lượng cũng đành vứt mạng.
Vương Thông gỡ nạm nguy, mà đám lửa cháy lại càng cháy;
Mã Anh cứu vãn trận đánh, nhưng mà quân ta hăng lại càng hăng.
Bó tay để đợi bại vong, giặc vẫn trí cùng lực kiệt;
Chẳng tiến công mà tín đồ chịu khuất, ta đây mưu phạt, trung ương công.
Ngờ đâu vẫn đương mưu tính, lại còn chuốc tội tạo oan.
Giữ ý kiến một người, gieo vạ cho bao nhiêu kẻ khác;
Tham công danh sự nghiệp một lúc, để cười cho toàn bộ thế gian.
Bởi thế:
Thằng nhãi bé Tuyên Đức, cồn binh ko ngừng;
Đồ nhút kém Thạnh, Thăng, đem dầu chữa cháy.
Đinh mùi hương tháng chín Liễu Thăng rước binh trường đoản cú Khâu Ôn tiến lại;
Năm ấy tháng mười, Mộc Thạnh chia đường từ Vân nam tiến sang.
Ta trước đã điều động binh thủ hiểm, chặt mũi tiên phong;
Ta sau lại không nên tướng chẹn đường, xuất xắc nguồn lương thực.
Ngày mười tám, trận đưa ra Lăng, Liễu Thăng thất thế,
Ngày hai mươi, trận Mã Yên, Liễu Thăng cụt đầu.
Ngày hăm lăm, bá tước Lương Minh chiến bại tử vong,
Ngày hăm tám, thượng thư Lý Khánh thuộc kế từ vẫn.
Thuận đà ta gửi lưỡi dao tung phá,
Bí nước giặc xoay mũi giáo tiến công nhau.
Lại thêm quân bốn mặt vây thành,
Hẹn đến giữa tháng mười diệt giặc.
Sĩ xuất sắc kén nhân vật hổ,
Bề tôi lựa chọn kẻ vuốt nanh.
Gươm mài đá, đá núi cũng mòn,
Voi uống nước, nước sông buộc phải cạn.
Đánh một trận, sạch không kình ngạc,
Đánh hai trận, tan tác chim muông.
Nổi gió to trút sạch mát lá khô,
Thông tổ loài kiến phá toang đê vỡ.
Đô đốc Thôi Tụ lê gối dâng tờ tạ tội,
Thượng thư Hoàng Phúc trói tay nhằm tự xin hàng.
Lạng Giang, lạng Sơn, thây hóa học đầy đường;
Xương Giang, Bình Than, tiết trôi đỏ nước.
Ghê gớm gắng sắc phong vân phải đổi,
Thảm đạm chũm ánh nhật nguyệt nên mờ.
Bị ta chẹn nghỉ ngơi Lê Hoa, quân Vân Nam nghi vấn khiếp vía mà lại vỡ mật;
Thua quân ta ở buộc phải Trạm, quân Mộc Thạnh xéo lên nhau chạy để tránh thân.
Suối Lãnh Câu ngày tiết chảy trôi chày, nước sông nghẹn ngào tiếng khóc;
Thành Đan Xá thây hóa học thành núi, cỏ nội giàn giụa máu đen.
Cứu binh nhị đạo rã tành, tảo gót chẳng kịp;
Quân giặc những thành khốn đốn, cởi gần kề ra hàng.
Tướng giặc bị cố kỉnh tù, như hổ đói vẫy đuôi xin cứu mạng;
Thần vũ chẳng giết thịt hại, thể lòng trời ta mở mặt đường hiếu sinh.
Mã Kì, Phương Chính, cấp cho năm trăm chiếc thuyền, ra cho bể nhưng mà vẫn hồn cất cánh phách lạc;
Vương Thông, Mã Anh, phát mang đến vài nghìn cỗ ngựa, về đến nước mà vẫn tim đập chân run.
Họ vẫn tham sống sợ hãi chết, nhưng hoà hiếu thực lòng;
Ta đem toàn quân là hơn, để quần chúng. # nghỉ sức.
Chẳng các mưu kế kì diệu,
Cũng là không thấy xưa nay.
4. Buôn bản tắc từ đây vững bền,
Giang tô từ phía trên đổi mới.
Kiền khôn bĩ rồi lại thái,
Nhật nguyệt hối rồi lại minh.
Muôn thuở nền thái bình vững chắc,
Ngàn thu vệt nhục nhã sạch mát làu.
Âu cũng dựa vào trời khu đất tổ tông linh thiêng ngầm trợ giúp mới được như vậy.
Than ôi!
Một cỗ nhung y chiến thắng, yêu cầu công oanh liệt ngàn năm;
Bốn phương đại dương cả thanh bình, ban chiếu duy tân mọi chốn.
Xa ngay gần bá cáo
Ai nấy hầu như hay.
B. Mày mò tác phẩm Đại cáo Bình Ngô
1. Tác giả
- Nguyễn Trãi sinh vào năm 1380, mất năm 1442, hiệu là Ức Trai, quê ở làng đưa ra Ngại (Chi Linh, Hải Dương) sau rời về Nhị Khê (Thường Tín, Hà Tây, nay ở trong Hà Nội).
- Gia đình: phố nguyễn trãi sinh ra trong một gia đình cả mặt nội và bên ngoại đều có hai truyền thống lịch sử lớn là yêu thương nước với văn hóa, văn học. Chính điều đó đã tạo điều kiện cho phố nguyễn trãi được tiếp xúc và thấu hiểu tư tưởng thiết yếu trị của Nho giáo.
- con người:
+ đường nguyễn trãi mồ côi người mẹ từ dịp 5 tuổi.
+ Năm 1400, đỗ Thái học viên và cùng thân phụ làm quan dưới triều Hồ.
+ Năm 1407, giặc Minh giật nước ta, phố nguyễn trãi theo Lê Lợi gia nhập khởi nghĩa và đóng góp thêm phần to lớn vào chiến thắng vẻ vang của dân tộc.
+ thời điểm cuối năm 1427, đầu năm 1428, cuộc khởi nghĩa Lam tô toàn thắng, phố nguyễn trãi thừa lệnh Lê Lợi viết Bình Ngô đại cáo và hăng hái tham gia vào công cuộc kiến tạo lại khu đất nước.
+ Năm 1439, phố nguyễn trãi xin về nghỉ ngơi ẩn tại Côn Sơn.
+ Năm 1440, ông được Lê Thái Tông mời ra góp nước.
+ Năm 1442, phố nguyễn trãi chịu oan án Lệ đưa ra viên với bị khép vào tội "tru di tam tộc".
+ Năm 1464, Lê Thánh Tông thân oan cho đường nguyễn trãi và cho sưu khoảng lại thơ văn của ông.
- Thời đại: đường nguyễn trãi sống vào thời đại buôn bản hội nhiều phát triển thành động, nội chiến - xích míc nội bộ trong triều đình phong kiến, đất nước có giặc nước ngoài xâm, đời sống nhân dân cùng cực và các cuộc khởi nghĩa của quần chúng. # nổ ra khắp nơi… vấn đề này đã phía ngòi bút của ông nhắm tới hiện thực đời sống.
- Sự nghiệp sáng tác: đường nguyễn trãi là người sáng tác xuất sắc về nhiều thể loại văn học, bao gồm cả chữ hán việt và chữ Nôm.
+ chế tác viết bằng chữ Hán: Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập, Chí Linh đánh phú, Băng hồ di sự lục, Lam đánh thực lục, Văn bia Vĩnh Lăng, Văn loại.
+ biến đổi viết bằng văn bản Nôm: Quốc âm thi tập gồm 254 bài bác thơ viết theo thể Đường biện pháp hoặc Đường điều khoản xen lục ngôn.
+ bên cạnh sáng tác văn học, đường nguyễn trãi còn giữ lại cuốn Dư địa chí, một bộ sách địa lí cổ độc nhất vô nhị Việt Nam.
- phong thái sáng tác:
+ Văn thiết yếu luận: đường nguyễn trãi là đơn vị văn thiết yếu luận kiệt xuất, hồ hết tác phẩm văn bao gồm luận của ông có luận điểm vững chắc, lập luận nghiêm ngặt với giọng điệu linh hoạt
+ đường nguyễn trãi là đơn vị thơ trữ tình sâu sắc.
2. Tác phẩm
a. Thực trạng sáng tác
+ sau thời điểm quân ta đại thắng, hủy diệt và làm cho tan chảy 15 vạn viện binh tương hỗ của giặc, vương Thông đề nghị giảng hòa, rút quân về nước, phố nguyễn trãi thừa lệnh Lê Lợi viết Đại cáo bình Ngô.
+ Đại cáo bình Ngô có chân thành và ý nghĩa trọng đại như một bản tuyên ngôn độc lập, được chào làng vào thánh Chạp, năm Đinh mùi hương (tức đầu xuân năm mới 1428).
b. Thể loại
+ Cáo là thể văn nghị luận bao gồm từ thời cổ sinh hoạt Trung Quốc, thường được vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để làm trình bày một công ty trương, một sự nghiệp, tuyên ngôn một sự kiện để mọi người cùng biết.
+ Cáo rất có thể viết bởi văn xuôi hay văn vần nhưng phần nhiều được viết bởi văn biền ngẫu, tất cả vần hoặc không có vần, thông thường có đối, câu nhiều năm ngắn không đống bó, từng cặp nhì vế đối nhau.
+ Lời lẽ đanh thép, lí luận sắc đẹp bén, kết cấu chặt chẽ, mạch lạc.
c. Cách thức biểu đạt: Nghị luận.
d. Ý nghĩa nhan đề:
- Đại: lớn;
- Cáo: báo cáo;
- Bình: dẹp yên giặc, bình định xong;
- Ngô: Giặc Ngô (Nhà Minh Trung Quốc).
→ bạn dạng cáo mập gửi mang đến quốc dân đồng bào về chiến thắng oanh liệt của quân dân ta làm tan được quân Ngô. Bản văn viết bằng Hán văn do nguyễn trãi viết theo thể văn biền ngẫu, trình bày sự đau khổ của 10 năm binh đao và thành công chống quân Minh của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Đây hoàn toàn có thể xem là bản tuyên ngôn hòa bình thứ hai sau bài xích Nam quốc sơn hà của Lý thường xuyên Kiệt vào văn học cổ.
e. Tía cục: 4 phần
- Phần 1 (Từ đầu mang đến …chứng cớ còn ghi): Luận đề chính nghĩa (tiền đề lí luận).
- Phần 2 (Tiếp đó đến …Ai bảo thần dân chịu được): phiên bản cáo trạng hùng hồn, đẫm máu về tội ác của kẻ thù (soi chiếu lí luận vào thực tiễn).
- Phần 3 (Tiếp đó mang đến …Cũng là không thấy xưa nay): bạn dạng hùng ca về cuộc ngoài nghĩa Lam Sơn.
- Phần 4 (Còn lại): Lời tuyên cha độc lập.
f. Giá trị nội dung: Đại cáo bình Ngô là phiên bản tuyên ngôn độc lập, thông qua đó vạch tội lỗi của quân thù xâm lược, mệnh danh thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
g. Quý hiếm nghệ thuật:
- Lí luận chặt chẽ, phù hợp lời lẽ hùng hồn
- Sự kết hợp hài hòa và hợp lý giữa yếu tố thiết yếu luận với yếu tố văn chương
- Sử dụng những biện pháp nghệ thuật: liệt kể, phóng đại, so sánh, đối lập….
C. Sơ đồ tư duy Đại cáo Bình Ngô
D. Đọc gọi văn bạn dạng Đại cáo Bình Ngô
1. Nêu chính nghĩa của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
- khởi đầu bài cáo: phố nguyễn trãi nói với quần chúng về chính đạo của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
+ “Việc nhân nghĩa…trừ bạo” → Nhân nghĩa: là làm cho dân được sống lặng lành, hạnh phúc, muốn lo ngại cho dân im thì phải tiêu diệt được quân tàn bạo.
+ vn là nước văn hiến, bao đời xưng đế đồng bậc với phương Bắc cùng triều đại nào cũng có thể có hào kiệt vực dậy trừ bạo nhằm yên dân. Nhưng bọn Ngô luôn luôn xâm lược vn cho yêu cầu chúng đều nên chịu thất bại, chứng cứ rành rành.
Lưu Cung tham công phải thất bại
Triệu Tiết ưa thích lớn cần tiêu vong
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô
Sông Bạch Đằng giết thịt tươi Ô Mã
→ Ý tứ rõ ràng, lập luận chặt chẽ. Phương pháp viết câu văn biền ngẫu gồm hai vế đối nhau chạy tuy nhiên song, một vế nói đến ta, một vế nói về địch → tăng chân thành và ý nghĩa bình đẳng, đồng bậc giữa nhì quốc gia. (Từ Triệu. Đinh, Lí, è cổ bao đời gây nền hòa bình /Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương.)
- Giọng văn: đĩnh đạc, trang trọng, xác định mạnh mẽ chính đạo của dân tộc, bôc lộ niềm tự hào về truyền thống của Đại Việt, về bốn thế của một nước nhà có nhà quyền
- bốn tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi:
+ không chỉ có là lòng yêu thương thương con người, tôn trọng điều phải
+ nhân nghĩa là làm cho dân được sống im lành, khô nóng phúc vào một nước hòa bình hòa binh
+ nhân nghĩa là tiêu diệt lũ thôn tính bạo ngược, hung tàn
- bọn giặc Minh dựng giải pháp Nhân nghĩa khử nhà hồ nước phù công ty Trần để sang xâm chiếm nước ta. → đường nguyễn trãi nói nhân ngãi là phòng xâm lược để vạch è cổ luận điều gian giảo của giặc. Phân định rẽ ròi Ta là chủ yếu nghĩa, Địch là phi nghĩa.
- Lời tuyên tía của Nguyễn Trãi: cũng nhấn mạnh tay vào 2 yếu ớt tố độc lập lãnh thổ với ý chí tự do và nâng cao hơn 1 bước; nhấn mạnh tay vào sự ngang hàng, bình đẳng giữa nhì quốc gia, vào nền văn hiến của dân tộc bản địa (phong tục bắc nam cũng khác. Anh tài đời nào thì cũng có).
2. Tố giác tội ác của giặc Minh
- tác giả tố cáo thủ đoạn thâm độc của giặc Minh:
Nhân chúng ta Hồ chính sự phiền hà
Để trong nước lòng dân oán hận
Quân cuồng Minh quá cơ tạo họa
- Lên án công ty trương thống trị tàn bạo: Dối trời lừa dân đầy đủ muôn ngàn kế.
- Liệt kê 1 loạt tội ác mà “quân cuồng Minh”, với “bọn gian tà” khiến nên:
+ Tội ác khử chủng: “nướng dân đen…vùi nhỏ đỏ” đấy là tội ác mạn rợ tuyệt nhất của thời Trung cổ
+ Tội ác tách lột cùng vơ vét của cải:
Thuế má: nặng trĩu thuế khóa không bẩn không váy đầm núiPhu phen: nặng nề nề hầu như nỗi phu phen, ni xây nhà, mai đắp đất…Vơ vét của cải: vét sản vật, bắt chim trả, bẫy hươu đen.Diệt sản xuất: rã tác cả nghề canh cửi- Triệt đường sống cả những người dân yếu đuối, khốn khổ độc nhất trong thôn hội: Nheo nhóc chũm kẻ góa bụa khốn cùng.
- tàn phá cả môi trường sống: Tàn sợ cả giống côn trùng, cây cỏ
- phân tích hậu trái tai sợ của lầm lỗi giặc:
Bại nhân nghĩa nát cả đất trời.Gây ra cho dân ta bao thảm cảnh: fan bị xay xuống hải dương ròng lưng mò ngọc/ Kẻ bị đem vào núi đãi cat tìm vàng.- Kết tội giặc Minh: Độc ác thay…..…Ai bảo thần dân chịu được → Lời kết tội chất cất khối căm hờn của quần chúng ta cùng với kẻ thù.
- nghệ thuật và thẩm mỹ cáo trạng: dùng hình ảnh để tố giác tội ác kẻ thù và khối căm hận chất chứa của nhân dân.
Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
Vùi bé đỏ xuống dưới hầm tai vạ
..Thằng há miệng, đứa nhe răng, ngày tiết mỡ bấy no nê không chán
..Độc ác cầm trúc nam Sơn ko ghi không còn tội
Dơ không sạch thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi
→ Hình hình ảnh diễn tả sống động bộ mặt tàn bạo của kẻ thù
- Lời văn: ở phiên bản cáo trang rấ thống thiết
- Điều xứng đáng chú ý:
+ Khi vén rõ những thủ đoạn xâm lược của giặc Minh. đường nguyễn trãi đứng bên trên lập ngôi trường dân tộc.
+ Khi cáo giác tội ác của giặc, người sáng tác đứng bên trên lập trường nhân bản, tức là đứng về quyền sống của bạn dân để tố cáo.
→ vì chưng thế, phần nói về hòa bình dân tộc sẽ như một bạn dạng tuyên ngôn độc lập, và phiên bản cáo trạng tội tình của giặc Minh vẫn chứa các yếu tố của bạn dạng tuyên ngôn nhân quyền.
3. Quá trình kháng chiến chống giặc Minh và win lợi
*Buổi đầu khởi nghĩa
- Những trở ngại ở buổi đầu khởi nghĩa:
+ Địa bàn dấy nghĩa hẻo lánh: Núi Lam tô dấy nghĩa / vùng hoang dã nương mình
+ núm ta cùng giặc không cân nặng sức: Vừa khi cờ nghĩa dấy lên/ chủ yếu lúc quân thù đương mạnh
+ thiếu hụt nhân tài: Tuấn kiệt như sao buổi sơm/ kỹ năng như lá mùa thu
+ có những lúc bị vây, hoa màu hết, quân lính chỉ với mấy người: lúc Linh Sơn lương không còn mấy tuần/ khi Khôi thị xã quân ko một đội
- sức khỏe giúp nghĩa binh vượt qua nhưng cạnh tranh khăn thách thức của ban đầu dấy nghiệp thể hiện qua mẫu Lê Lợi – lãnh tụ của nghĩa quân.
+ Lê Lợi có ý thức từ bỏ giác về sứ mệnh của mình. Ông xem mối thù của nước, nỗi đau của dân như thiết yếu mình, hôm sớm canh cánh mặt lòng suốt đôi mươi năm: (Ngẫm thù phệ há team trời chung…Nếm mật nằm tua há cần một nhị sớm tối).
+ Lê Lợi ngày đêm suy nghiệm về lẽ hưng vong của các triều đại nhằm tìm đi ra đường lối tiến công giặc cứu vãn nước nhờ vào toàn dân với phương châm: Đem đại nghĩa để chiến hạ hung tàn/ rước chí nhân để vậy cường bạo
Đại nghĩa: là bảo đảm an toàn độc lập độc lập của khu đất nước, và đem lại cuộc sống đời thường yên ổn cho dân.Chí nhân: là lòng nhân nghĩa ở tầm mức cao nhất, so với kẻ chiến bại ta không giết, không khiến thù ân oán để tạo hậu họa.Khi đã tìm được đường lối cứi nước. Lê Lợi nhà động xử lý ngay những khó khăn trước mắt.Tự ta ta đề nghị dốc lòng, vội vàng vã rộng cứu bạn chết đuối.Ông tra cứu kiếm fan tài: Cỗ xe mong hiền, hay châm chăm còn dành riêng phía tả.Ông tập hợp dân chúng dưới cờ đại nghĩa, sản xuất thành một khối liên minh bền vững: Nhân dân bốn cõi một nhà/Dựng cần trúc ngọn cờ phấp tếch – tướng sĩ một lòng phụ tử/ Hòa nước sông bát rượu ngọt ngào.+ Lê Lợi có một chiến lược, giải pháp đúng đắn: gắng trận xuất kì/ rước yếu chống mạnh; cần sử dụng quân mai phục/ lấy ít địch nhiều
+ Đoạn văn có nhiều từ ngữ miêu tả tâm trạng Lê Lợi: ngẫm, căm, đau lòng nhức óc, giận, suy xét, đắn đo, trần trọc, băn khoăn…
*Phản công chiến thắng lợi
- tiến độ mở màn: Cuộc làm phản công là 2 trận đánh lớn: Trận người tình Đằng sấm vang chớp giật/ Miền Trà lạm trúc chẻ tro bay.
+ Đặc điểm vượt trội của 2 trận đứng đầu này là: Đánh nhanh, thắng nhanh. Địch thua và bồn chồn không kịp trở tay → Lời văn ngắn gọn dung nhan sảo, hình ảnh so sánh vô cùng gợi hình, gợi cảm: “sấm vang chợp giật, trúc chẻ tro bay” còn quân giặc thì “nghe hơi nhưng mà mất vía, nin thở cầu thoát thân”
- quy trình áp đảo: Đánh ra hướng bắc với 2 trận: Tây tởm quân ta chiếm lại/ Đông Đô khu đất cũ thu về
+ Đây là 2 trận diễn ra quyết liệt bởi vì quân ta áp gần kề sào huyệt của địch, chúng tung lực lượng khủng ra cùng với sự lãnh đạo của những danh tướng.
+ Cái khác biệt của trận đánh được miêu tả bằng phần lớn hình hình ảnh rất lớn khiếp:
Máu chảy thành sông tanh trôi vạn dặm.Thây chất đầy nội, dơ bẩn để ngàn năm.Bao nhiêu danh tướng tá của giặc đã nên bỏ mạng: Trần Hiệp đã đề xuất bêu đầu/Lí Lượng cũng đành bỏ mạngSau tiến độ này thì quân giặc đã: trí cùng lực kiệt, khoanh tay để chờ bại vong.+ Lê Lợi vạc huy chiến thuật “mưu phạt trọng tâm công” nghĩa là phá vỡ mưu kế của giặc cùng đánh tan ý chí hành động của địch, không cần sử dụng gươm giáo mà kẻ thù vẫn chịu đựng thua, mặt hàng ngũ rã rã.
+ Trận diệt viện cuối cùng:
Tác giả mô tả sự coi khinh đối với tên vua bên Minh cùng 2 tên tướng giặc thống lĩnh viện binh: thằng nhãi bé Tuyên Đức, thứ nhút hèn Thạnh, Thăng.Bốn câu văn dài kể về câu hỏi điều binh khiển tướng tá của đôi bên, nhị câu trên kể về giặc, hai câu dưới nói về ta (Đinh hương thơm tháng chín….tuyệt nguồn lương thực).Những thành công liên tiếp, giòn giã, được đề cập với giọng hả hê, từ bỏ hào (Ngày mười tám…/Ngày hai mươi…/ Ngày nhị mươi nhăm…cùng kế trường đoản cú vẫn).+ sức mạnh tấn công của quân ta với rứa long trời lở đất: Sĩ giỏi kén người hùng hổ…Thông tổ loài kiến phá toang đê vỡ.
- Hình hình ảnh quân giặc bại trận:
+ tướng tá giặc thì: Đô đốc Thôi Tụ lê gối dưng tờ tạ tội/ Thượng thư Hoàng Phúc trói tay để tự xin hàng/ tướng mạo giặc bị cầm tù như hổ đói vẫy đuôi xin cứu giúp mạng.
+ Quân lính thì: mất vía vỡ mật, xéo lên nhau nhằm chạy thoát thân, tảo gót chẳng kịp, cởi giáp ra hàng
+ Cảnh mặt trận thật là ghê sợ và cũng khá thương tâm: lạng Giang, lạng sơn thây chất đầy nội….cỏ nội đầm đìa máu đen.
- Cảnh ta đối xử cùng với giặc bại trận (Thần vũ chẳng giết mổ hại….để quần chúng. # nghỉ sức)
+ Lời bình phẩm của tác giả: Chẳng phần lớn mưu kế kì diệu/ Cũng là chưa thấy xưa nay.
+ hình tượng Lê Lợi hiện lên là 1 trong thiên tài quân sự lỗi lạc. Ông sẽ học tập kinh nghiệm của ông cha, thực hiện chiến lược, phương án “mưu phạt trọng điểm công” nghĩa là tiến công vào ý chí chiến đấu của giặc. Cơ mà quân giặc “không biết lẽ ăn uống năn, đề nghị đã ráng lòng thay đổi dạ”. Bởi vậy Lê Lợi tấn công đuổi cho tới cùng, điều binh khiển tướng mạo khẩn trương lập cập (Ta trước điều binh thủ hiểm, chặt mũi tiên phong/ Ta sau lại sai tướng chặn đương, xuất xắc nguốn lương thực)
+ Lê Lợi mang lại quân xua giặc mang đến cùng nhưng lại lại “mở con đường hiếu sinh”.
→ Ở trên đây ta thấy rõ vẻ đẹp nhân nghĩa trí dũng của người hero Lê Lợi
* Nghệ thuật
- các câu văn thuât và kể tả tất cả độ nhiều năm ngắn khác nhau, chạy tuy nhiên song từng cặp một, tất cả sự biến hóa linh hoạt.
- Phép đối được dùng để so sánh bên ta, mặt địch.
- mọi câu văn ngắn gọn, đanh chắc, nhịp bạo dạn mẽ, diễn đạt khí nỗ lực phản công mãnh liệt của quân ta: Đánh một trận sạch sẽ không kình ngạc/ Đánh hai trận chảy tác chim muông….đê vỡ.
- phần đa câu văn dài diễn đạt thất bại của quân giặc, như sự thua kém còn chưa kể hết (Bị ta chẹn làm việc Lê Hoa….thoát thân).
- Hình ảnh được áp dụng phong phú, nhiều dạng.
4. Lời tuyên ba hòa bình
- nguyễn trãi thay Lê Lợi trịnh trọng tuyên cha nền chủ quyền dân tộc đã có được lập lại:
Xã tắc từ đây vững bền
Giang sơn từ phía trên đổi mới
→ Câu văn 6 chữ ngắn gọn, đanh chắc tạo nên lời tuyên cha trở cần dõng dạc, đàng hoàng, hiện hữu lên sự vui miệng hả hê của một dân tộc bản địa đã nên chịu nhị mươi năm khốn khổ, nay đã quét sạch hết quân thù.
- người sáng tác bày tỏ niềm tin vững chắc và kiên cố vào sau này của dân tộc ở nhì phương diện: bên vững và đổi mới (Kiền khôn bĩ…..sạch làu)
- phố nguyễn trãi cũng không bao giờ quên tỏ lời biết ơn tổ tông, trời khu đất (Âu cũng nhờ….như vậy)
- trường đoản cú cảm thán của câu văn biền ngẫu khẳng định ý nghĩa lớn lao của chiến thắng và nụ cười không xiết của quần chúng ta.
Xem thêm: Điểm Mới Trong Cấu Trúc Đề Thi Vào 10 Môn Toán Hà Nội, Đề Thi Toán Vào Lớp 10 Của Tp
Than ôi!
Một cỗ nhung y….khắp chốn
- bài bác cáo kết thúc bằng nhị câu văn ngắn: tiềm ẩn bao vui sướng, tự hào, thiêng liêng.