*
*
*



Bạn đang xem: Vào phủ chúa trịnh ngữ văn 11

*
*
*

*


Cảm nhận giá tốt trị hiện thực sâu sắc của vật phẩm và nhân bí quyết thanh cao của tác giả qua ngòi cây bút kí sự chân thực, tinh tế về cuộc sống trong phú chúa Trịnh. Lê Hữu Trác (1724– 1791) hiệu là Hải Thượng Lãn Ông, tín đồ làng Liêu Xá, thị trấn Đường Hào, phủ Thượng Hồng, trấn hải dương (nay thuộc thị xã Yên Mĩ, thức giấc Hưng Yên). Ông là một trong những danh y, không chỉ chữa bệnh nhiều hơn soạn sách cùng mở trường dạy dỗ nghề thuốc để truyền bá y học. Nhiều phần cuộc đời hoạt động y học cùng trước tác của ông thêm với quê ngoại ở xã đánh Quang, huyện hương thơm Sơn, tỉnh giấc Hà Tĩnh. Cỗ Hải Thượng y tông trung tâm lĩnh bao gồm 66 quyển, là công trình nghiên cứu và phân tích y học xuất sắc duy nhất trong thời trung đại Việt Nam. Thành công cũng khắc ghi những xúc cảm chân thật của tác giả giữa những lúc lặn lội đi chữa dịch ở các miền quê, thể hiện tâm huyết và đức độ của người thầy thuốc. Qua tác phẩm, có thể thấy Lê Hữu Trác còn là 1 nhà văn, bên thơ cùng với những góp phần đáng ghi nhận đến văn học tập nước nhà.Thượng ghê kí sự (Kí sự cho kinh đô) là tập kísự bằng chữ Hán, kết thúc năm 1783, được xếp ngơi nghỉ cuối cỗ Hải Thượng y tông trung tâm lĩnh như một quyển phụ lục. Kí sự là một trong những thể kí, biên chép sự việc, mẩu truyện có thật và tương đối hoàn chỉnh. Thượng khiếp kí sự tả khung cảnh ở ghê đô, cuộc sống thường ngày xa hoa trong đậy chúa Trịnh với quyền uy, gắng lực của phòng chúa – hồ hết điều Lê Hữu Trác đôi mắt thấy tai nghe trong chuyến du ngoạn từ hương Sơn ra Thăng Long chữa dịch cho rứa tử Trịnh Cán với chúa Trịnh Sâm. Qua đó, fan đọc thấy được thái độ coi thường lợi danh của tác giả. Tác phẩm chấm dứt với vấn đề Lê Hữu Trác được về lại quê nhà, về bên với cuộc sống đời thường tự do trong trái tim trạng hân hoan, tiếp tục góp sức đời mình mang đến y thuật.Đoạn. Vào đậy chúa Trịnh nói đến việc Lê Hữu Trác lên tới mức kinh đô, được dẫn vào phủ chúa để Lê Hữu Trác bắt mạch, kê đối kháng cho Trịnh Cán. (Nguyễn Tiến tầm thường về) WẵN BẳNMồng 1 mon 2. Sáng sủa tinh mơ, tôi nghe giờ đồng hồ gõ cửa ngõ rất gấp. Tôi chạy ra mở cửa. Thế ra một người nô lệ quan Chánh đường”) vừa nói vừa thở hổn hển: – bao gồm thánh chỉ(2) triệu (3) cố kỉnh vào ! quan lại truyền mệnho hiện nay đang ở nhà cụ bự con, bé vâng lệnh chạy đến đây báo tin. Quân nhân ở dinh đang đem cáng cho đón cố gắng ở ko kể cửa. Xin ráng vào đậy chầu ngay. Tôi bèn cải tiến áo mũ chỉnh tề, lên cáng vào phủ. Tên đầy tớ chạy đàng trước hét đường. Cáng chạy như ngựa chiến lồng, tôi bị xóc một mẻ, khổ ko nói hết. Công ty chúng tôi đi cửa sau vào phủ. Bạn truyền mệnh dẫn tôi qua mấy lần cửa ngõ nữa, theo đường phía trái mà đi. Tôi ngẩng đầu lên: đâu đâu cũng là cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, gió chuyển thoang thoảng mùi hương hương. Gần như dãy hành lang quanh teo nối nhau liên tiếp. Fan giữ cửa truyền báo rộn ràng, người dân có việc quan hỗ tương như mắc cửi. Vệ sĩ canh giữ cửa cung, ai mong ra vào phải tất cả thẻ. Tôi nghĩ về bụng: bản thân vốn con quan, phát triển ở vùng phồn hoa, chỗ nào trong cấm thành mình cũng đã từng có lần biết. Chỉ có những việc trong bao phủ chúa là mình chỉ mới nghe nói thôi. Bước chân đến đây mới hay cảnh giàu sang của vua chúa thực khác hoàn toàn người thường! Bèn ngâm một bài thơ nhằm ghi nhớ vấn đề này: lính nghìn của Uác đòng,5) nghiêm nhặt, Cả trời phái nam sang độc nhất là đây! Lầu từng gác vẽ tung mây, tấm che châu, hiên ngọc, trơn mai ánh vào. Hoa Cung thoảng ngạt ngàO đưa tới, vườn ngự nghe vẹt nói đòi phen. Qué тйа, сип3 сат chша qиеп, không giống gì ngư đậy đào nguyên thuở nào (6) !1 = ܬ ܚܝܬ– — ܧ ܦܧ ܚܬܐ – — — — — -ܠܐ- ܚܬܐ – ܦ ܬ– — – ܦ ܫ- – ܐܒܝ ܧ ,”==! ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔–سال ہے۔ ۔ ۔ ۔ 1۔۔۔ مجم v i r *«? o o J v vrv Hoàng Đình Bảo. (2) Thánh chỉ: thông tư củ ; tại đây dùng đến chúa Trịnh Sâm. (3) so với người d . – – — — – – –. —– o ܬܝ ܠ ܢܝ1– — — ܐ ܢ1 — ܐ — ܕ — — ܥܘ܂ – * گ — — — حديت – عـــر= (5) Vác đòng : chỉ giáo, má ị đánh cá. Đào ng ị hoa đào, chỉ cảnh tiên. Cả câu mang ý từ bài bác Đào hoa –r་ o nguyên kí của Đào Tiềm, nói về việc mộ ị đánh cá một hôm chèo thuyền đi ngược loại is 1 – ܐܠ- – * thơ mộnge,Đi được vài trăm bước, qua mấy lần cửa mới đến chiếc điếm”}}”Hậu mã quân túc trực”°). Điếm làm mặt cái hồ, có những cái cây lạ lùng và hầu như hòn đá kì lạ. Vào điếm cột và bao lơn lượn vòng, kiểu cách thật là xinh đẹp. Quan tiền Chánh đường mỗi một khi ở triều ra thì nghỉ ngơi nghỉ đấy. Thấy tôi, ông bảo quan truyền chỉ:- Chiều qua, tôi đã tâu lên. Thánh thượngo) được cho phép cụ vào nhằm hầu mạch Đông cung cầm tử4).Ông cùng vào với quan truyền chỉ, bảo tôi đi theo thuộc mấy bạn tiểu hoàng môn(5). Đi bộ đến một chiếc cửa lớn, thị vệ, binh sĩ thấy tôi nạp năng lượng mặc dường như lạ lùng, mong giữ lại. Quan tiền truyền chỉ nói: – gồm thánh chỉ triệu. Họ bèn để cho tôi đi. Qua dãy hiên chạy dài phía tây, đến một chiếc nhà lớn thật là cao cùng rộng. Hai bên là hai dòng kiệu để vua chúa đi. Đồ nghi trượng 6) những sơn son thếp vàng. Ở giữa đặt một chiếc sập thếp vàng. Trên sập mắc một chiếc võng điều. Trước sập với hai bên, bày bàn ghế, những đồ đạc nhân gian chưa từng thấy. Tôi chỉ dám ngước ánh mắt rồi lại cúi đầu đi. Lại sang 1 cửa nữa, đến một chiếc lầu cao cùng rộng. Ở đây, cột hồ hết sơn son thếp vàng. Tôi hỏi nhỏ dại quan truyền chỉ, ông ta nói: – Ta vừa đi qua nhà “Đại đường”. Nhà ấy call là “Quyển bồng”, mẫu gác này hotline là “Gác tía”. Chính vì như thế tử “dùng trà” làm việc đây, cho nên gọi nó là “phòng trà”. (Số là tại chỗ này kiêng danh từ bỏ “thuốc” nên được gọi thuốc là “trà”.) Bấy giờ đồng hồ trong “phòng trà” tất cả bảy, tám người. Thấy quan lại Chánh đường đến, tất cả đều đứng dậy. Quan lại Chánh đường ngồi ghế trên. Mọi người ngồi theo trang bị tự. Quan lại Chánh con đường bảo tôi ngồi vô trong giữa. Lúc đầu tôi ko hiểu, sau mới biết đó là những vị thầy thuốc của sáu cung, hai viện được dự vào vấn đề hầu trà, ngày đêm chầu chực ở đấy. Thấy tôi, họ phần nhiều nhìn nhau. Có tín đồ cúi xuống hỏi nhỏ. Quan Chánh con đường cười: – rứa này là nhỏ ông Liêu Xá làm việc Đường Hào vào cư ngụ trong hương thơm Sơn, làm cho thuốc hay bao gồm tiếng, ni vâng thánh chỉ vào kinh. Bấy giờ đồng hồ có bạn chít khăn lượt tàu, cười cùng bảo tôi:(1) Điếm: trạm, khu vực để ngủ chân hoặc ngóng đợi. (2) “Hậu mã quân túc trực”: thương hiệu trạm, tức là “Nơi quân Hậu mã hóng sẵn (để chúa sai phái)”. – – ܢܬܚ ܧ ܧ – ܢܝ ܬ ܝ -܇ T ܢ ܢܝ o(3) T o hỉ chúa Trịnh Sâm.(4) Đông cung ráng tử: nam nhi của chúa sẽ đ họn để nối ngôi; ở đây chỉ Trịnh Cán, nhỏ thứ Sām.(5) tè hoà L——– ۔ ۔ مجھے L – a.(6). Đồ ngủ a A – !1 : 1 ۔۔۔۔۔۔۔- – – – A. A.l. Ia- Cụ gồm biết tôi không ? – Tôi là người ở khu vực quê mùa, làm thế nào biết được các vị ở địa điểm triều đình đông đúc như thế này ? – Tôi là bạn An Việt, thị trấn La Sơn, làm việc nhà, tôi vẫn nghe tiếng cố như sấm động bên tai, nhưng chưa hề được gặp. Bấy tiếng tôi mới biết ông ta làm cho giáo quan sinh hoạt An Việt, thương hiệu là Chức, được ông Nguyễn Kiêm tín đồ Tiên Điền làm Thự trấn đề cử làm thầy thuốc chầu chực ở đây. Sau đó, lại được làm thuốc ở bộ Binh, duy trì chức Tham đồng. Tôi nói: – khu vực ở của tớ không xa nơi ở của ngài bao nhiêu. Tôi mấy lần muốn đến thăm nhưng mà phiền một nỗi là không tồn tại dịp. Đang dở câu chuyện thì quan truyền mệnh mang đến nói nhỏ dại với quan Chánh đường. Quan lại Chánh con đường đứng dậy, bảo tôi: – Ta hãy vào ăn cơm sáng một lát đã. Tôi theo ông, đi theo con phố cũ về bên điếm “Hậu mã”. Ông nói: – thánh thượng đang ngự sinh sống đấy, bao phủ có cung phi chầu chực, yêu cầu chưa thểyết kiến. Ta hãy trợ thì ra ngoài. Ông san mâm cơm mang đến tôi ăn. Mâm vàng, chén bạc, món ăn toàn là của ngon vật lạ, tôi bấy giờ mới biết loại phong vị của phòng đại gia. Ản Xong, thấy một viên quan liêu hầu cận chạy lại mời quan Chánh đường vào và bảo tôi đi theo. Đột nhiên, thấy ông ta mở một địa điểm trong màn gấm rồi cách vào. Ở trong buổi tối om, ko thấy bao gồm cửa ngõ gì cả. Đi qua độ năm, sáu lần trướng gấm như vậy, đến một chiếc phòng rộng, trung tâm phòng có một cái sập thếp vàng. Một fan ngồi bên trên sập độ năm, sáu tuổi, mang áo lụa đỏ. Bao gồm mấy fan đứng hầu nhì bên. Giữa phòng là một cây nến to cắm trên một chiếc giá bằng đồng. Bên sập đặt một chiếc ghế dragon Sơn son thếp vàng, trên ghế bày nệm gấm. Một chiếc màn là chengang sân. Ở trong bao gồm mấy người l g dú o ܘ áp l: la گی: g, عر – pl cùng màu áo đỏ. Bao bọc lấp lánh, hương thơm hoa ngào ngạt. Coi chừng bệ hạ thường hay vẫn ngồi bên trên ghế long này, nay người rút lui vào màn nhằm tôi xem mạch Đông Cung cho thật kĩ. Tôi nín thở đứng chờ ở xa. Quan Chánh con đường truyền lệnh mang đến tôi lạy bốn lạy. Cố tử cười: – Ông này lạy khéo ! quan lại Chánh mặt đường lại truyền mệnh: – cụ già yếu, cho phép cụ ngồi hầu mạch.Tôi khúm nạm đến trước sập xem mạch. Coi xong, nghe trong màn bao gồm tiếng nói nhỏ:– mang đến ông ta coi cả body nữa !Một viên quan liêu nội thần(1) đứng chầu đến mặt sập xin phép thay tử. Chũm tử đứng dậy, dỡ áo, đứng bên giường đến tôi xem. Tôi coi kĩ toàn bộ lưng, bụng và tuỳ thuộc một lượt. Quan tiền Chánh đường lại ền mệnh bảo tôi lạy tạ rồi đi ra. Tôi vực dậy lạy tư lạy. Thấy quan liêu Chánh con đường bảo một đái hoàng môn chuyển tôi ra “phòng trà” ngồi. Một lúc sau, ông mang đến hỏi:- vắt xem mạch ra sao ? buộc phải dùng lắp thêm thuốc gì thì vậy cứ viết một tờ trình lên.Rồi ông lại tiếp:- bệnh dịch đã nửa năm nay. Trước kia bé lắm, hiện nay đã hơi có da, gồm thịt, thực chất yếu, bệnh dịch đã lâu nhưng mà không vấp ngã được, bởi vì dùng dương dược” thì nóng, mà cần sử dụng âm dược3 thì trệo. Tất cả khi bắt buộc dùng hầu như vị phân phát tán (*) mới xong xuôi !Ông bảo quan tiền Tả viện đem hầu hết thứ đối kháng thuốc đang dùng đến mang đến tôi xem. Nguyên lúc ông đề cử tôi cùng nói mấy câu này là cũng đều có ý mong tôi biết chừng. Ông o ó biết thuốc, 1-ܫܶ- – ܢܝܚܐ- ܚܠܐ- ܚܐܫ ܐܝ – Lܢܬܢܝ — ܐ — ܢ al ghễ l ến dung dịch là cứ mong dùng trang bị thuốc công phạt. Ông thường xuyên nói: “Có căn bệnh thì đầu tiên là nên đuổi bệnh. Khi vẫn đuổi mẫu tà đi rồi hãy bổ, thì mới có thể là cái phép đúng chuẩn nhất”. Dẫu vậy theo ý tôi, đó là vì vậy tử sinh sống trong vùng màn che trướng phủ, ăn uống quá no, khoác quá ấm nên tạng phủ yếu đi. Vả lại, căn bệnh mắc sẽ lâu, thức giấc khí khô hết, da mặt khô, rốn lồi to, gân thời xanh, tay chân bé gò. Đó nguyên nhân là nguyên khí đang hao mòn, yêu thương tổn thừa mức. Ví như chỉ lo cần sử dụng thứ dung dịch công phạt xung khắc báco) mà không biết rằng nguyên khí càng hao mòn dần thì chỉ làm cho người thêm yếu. Căn bệnh thế này sẽ không bổ thì ko được. Nhưng lại sợ mình không ở lâu, nếu mình làm cho có hiệu quả ngay thì có khả năng sẽ bị danh lợi nó ràng buộc, không làm thế nào về núi được nữa. Chỉ bởi ta sử dụng thứ cách thức hoà hoãn, nếu không trúng thì cũng không không đúng bao nhiêu. Tuy nhiên rồi lại nghĩ: phụ thân ông bản thân đời đời chịu ơn của nước, ta bắt buộc dốc không còn cả lòng thành, để nối tiếp cái lòng trung của thân phụ ông mình mới được. Nghĩ về đi suy nghĩ lại một hồi, tôi bắt đầu nói:(1) Nội thần: quan lại hầu trong cung. (2) Dương dược: thuốc bao gồm tính nóng. (3) Âm dược: thuốc có tính mát, lạnh. (4) Trẻ: ngưng đọng, không lưu thông được. کر رہے۔ Al-Ali(6) TY g phq … . . . — gł glại có tác dụng th g tổ-Tôi thấy thánh thể gầy, mạch lại tế, sác1. Thếlàâm dương hồ hết bị tổn hại, nay buộc phải dùng dung dịch thật bửa để bồi dưỡng tì và thận, cốt giữ chiếc căn bản tiên thiên?) và làm xuất phát cho mẫu hậu thiêno. Chủ yếu khí làm việc trong mà thắng thì căn bệnh ở ngoài sẽ trường đoản cú nó tiêu dần, không trị căn bệnh mà dịch sẽ mất. Ông tỏ chủ kiến nói đi nói giống mấy lần, nhưng tôi vẫn cứ phân tích và lý giải mãi. Ông nói: – cố gắng đã bao gồm chủ ý như thế thì rứa cứ viết ra thành phương thuốc để dưng lên. Tôi vâng lệnh viết tờ khải rằng: “Chầu mạch, thấy sáu mạch tế, sác cùng vô lực, hữu quan yếu, hữu xích lại càng yếu hơn. Ấy là tì âm hư, vị hoả thừa thịnh, không duy trì được khí dương, cần âm hoả đi càn. Vị vậy, phía bên ngoài 5 trướnơ đó. Là o g bên cạnh thì phù, bên trong thì trống. Yêu cầu bổ tì thổ thì yên. Nay rộp dùng: bạch truật (một lạng), thục địa (ba đồng), can khương (hai đồng), ngũ vị (một đồng). Sắc cho đặc, từng một lần uống một thìa trà điều với nước sâm sắc đặc. Uống khi lưng bụng. Tè thần Lê Hữu Trác phụng kê.”- elTôi viết chấm dứt đưa lên. Ông chú ý kĩ một hồi, xem tất cả ý ngại. Những thầy lang ngồi đấy vẫn muốn xem. Ông không cho, đút giấy vào bên trong túi áo, cười: – phương thuốc và lập luận của nỗ lực khác họ nhiều. Ông bảo một nội thần mang tờ giấy vào. Một lúc sau, ông đứng lên bảo tôi đi theo, quay trở lại điếm “Hậu mã”. Uống trà một lát, ông nói cùng với tôi: – Cụ ra đi xôi vất vả, giờ đồng hồ hãy nhất thời về nghỉ. Bao gồm bà con bạn bè mời mọc cũng ko được đi đâu. Để chờ thánh chỉ xem như thế nào. Tôi từ bỏ giã, lên cáng về dinh Trung Kiên. Trong tầm mười ngày, đồng đội trong kinh các đến thăm hỏi, thường xuyên tình như thế.bản dịch của PHAN VÖ, NXB Văn học, Hà Nội, 1971)(1) Mạch tế, sác: mạch nhỏ, đập nhanh. (2) Tiên thiên: thể chất bẩm sinh. {o P-L)u rj, Loza × thể chất d – -8Quang cảnh trong tủ chúa được diễn đạt như rứa nào ? Cung bí quyết sinh hoạt trong phủ chúa ra làm sao ? số đông quan sát, ghi dấn này nói lên phương pháp nhìn, cách biểu hiện của Lê Hữu Trác đối với cuộc sống thường ngày nơi lấp chúa ra sao ? so với những cụ thể trong đoạn trích nhưng mà anh (chị) chỉ ra rằng “đắt”, có tác dụng làm nổi bật giá trị lúc này của tác phẩm. Cách chẩn đoán và chữa bệnh tình của Lê Hữu Trác thuộc những cốt truyện tâm bốn của ông lúc kê đối chọi cho ta đọc gì về người y sĩ này ?4. Theo anh (chị), văn pháp kí sự của người sáng tác có gì đặc sắc ? Phân tích mọi nét đặc sắc đó.GHI NHỞĐoạn trích. Vào đậy chúa Trịnh với giá trị hiện thực sâu sắc.

Xem thêm: Giáo Án Mĩ Thuật Đan Mạch Lớp 5 Bài 3: Âm Nhạc Và Màu Sắc, Giáo Án Mĩ Thuật Đan Mạch Lớp 5 Cả Năm

Bởi tài quan liêu sát tinh tế và ngòi cây viết ghi chép đưa ra tiết, chân thực, dung nhan sảo, tác giá vẫn vẽ lại một bức tranh nhộn nhịp về cuộc sống đời thường xa hoa, quyền quý của chúa Trịnh, đôi khi cũng thể hiện thái độ khinh thường danh lợi.LUYÊN TậPSo sánh đoạn trích. Vào tủ chúa Trịnh với một nhà cửa (hoặc đoạn trích) kí không giống của văn học tập trung đại vn mà anh (chị) đang đọc cùng nêu nhận xét về nét rực rỡ của đoạn trích này.